Nieuwsbrief Integraal Kankercentrum Nederland

Compressietherapeuten nu ook opgenomen in de  verwijsgids kanker van IKNL
Lees hieronder het volledige artikel:

Compressiezorg helpt bij lymfoedeem

Interview met Nanne van Cuijk – compressietherapeut 

Sinds kort zijn compressietherapeuten te vinden in de Verwijsgids Kanker.  Maar wat kan een compressietherapeut (ook wel bandagist genoemd) betekenen voor een patiënt met kanker? Daarover vertelt compressietherapeut Nanne van Cuijk, die ruim 8 jaar haar praktijk Movetek houdt in de regio Arnhem en omstreken.  

Lymfoedeem: een veelvoorkomend probleem 
Veel patiënten met kanker hebben te maken met een lymfoedeem, een abnormale ophoping van vocht in het lichaam. Lymfoedeem kan een gevolg zijn van bestraling, chemotherapie, een operatie of een ongeval. Wanneer de lymfeklieren zijn aangetast of verwijderd, kan het voorkomen dat het vocht niet meer goed wordt afgevoerd door de overgebleven lymfeklieren, met als gevolg een opgezwollen arm, been, lies of ander lichaamsdeel.  

Oedeemtherapeuten
Er zijn gespecialiseerde oedeemtherapeuten die proberen de afvoer van vocht op verschillende manieren te stimuleren bijvoorbeeld met oefentherapie of manuele lymfdrainage. Daardoor kan vocht afgevoerd worden via de lymfe- en bloedbanen. Wanneer het lymfoedeem is behandeld, is het belangrijk dat de ontstane situatie stabiel blijft en te voorkomen dat er opnieuw vochtophoping plaatsvindt. Hierbij kan de compressiespecialist helpen met therapeutische elastische arm- en beenkousen en andere compressiehulpmiddelen.  

Lymfoedeem bij borstkanker
Compressietherapeut Nanne van Cuijk legt uit hoe het in z’n werk gaat: “Met een op maat aangemeten kous wordt er druk gezet op het aangedane lichaamsdeel, zodat de vochtophoping wegblijft en pijnklachten verminderen. Door druk wordt gestimuleerd dat het vocht via andere banen (dan de aangetaste of verwijderde lymfklieren) in het lichaam wordt afgevoerd. Wat mensen vaak niet weten is dat wij voor alle aangedane plekken in het lichaam hulpmiddelen kunnen aanmeten. Het meest bekend is de armkous voor vrouwen met borstkanker. Deze wordt op maat gemaakt wanneer er bij een borstoperatie ook lymfklieren zijn weggenomen. Een borstamputatie kan ook zorgen voor verhard littekenweefsel, dat zeer pijnlijk kan zijn. We kunnen dan een thorax bandage (een soort compressiehemd voor het hele bovenlichaam) aanmeten voor verlichting van klachten.  

Compressiezorg ook voor andere groepen kankerpatiënten
Maar ook andere kankerpatiënten kunnen wij goed begeleiden. Mannen met prostaatkanker, bij wie lymfeklieren uit de lies zijn verwijderd, kunnen veel baat hebben bij een bovenbeenkous om een liesoedeem onder controle te houden. Of vrouwen met baarmoederhalskanker, die druk ervaren in het kruis, kunnen we ondersteunen met een speciaal hiervoor ontworpen ‘schuimverband’ dat druk en pijn vermindert.  Andere compressiemiddelen zijn bijvoorbeeld handschoenen voor opgezette handen en teenkappen, waarbij teveel vocht in de tenen beter afgevoerd wordt”. 

Beter functioneren in dagelijks leven
Van Cuijk haalt veel voldoening uit haar werk: “Men is vaak verbaasd over hoeveel compressiehulpmiddelen wij ter beschikking hebben. Voor ieder oedeemprobleem is er wel een hulpmiddel. Het is dan heel fijn om mensen te kunnen helpen zodat ze in het dagelijks leven beter functioneren en meer kwaliteit van leven ervaren. Wat ik ook als tip zou willen meegeven: meet alvast een elastische kous aan nadat lymfeklieren zijn verwijderd, ook als er nog geen klachten zijn. Bij (zware) inspanning kun je uit voorzorg de kous gebruiken, om preventief te voorkomen dat er klachten optreden. Lymfoedeem kan namelijk direct na behandeling optreden, maar het kan ook na een aantal maanden of zelfs jaren later op een onverwacht moment alsnog de kop opsteken. Helaas is lymfoedeem vaak een blijvend probleem. Ongeveer 1 keer per jaar moet de kous vervangen worden, omdat de elasticiteit van de kous minder wordt. Ik kom hierdoor regelmatig over de vloer bij mensen en zie dat mensen in de loop der tijd leren leven met hun klachten”. 

Tot slot
De compressiemiddelen worden vergoed vanuit het basispakket. Voor een bezoek aan de compressiespecialist is wel een verwijzing nodig van de behandelend arts of huisarts. 

Het overzicht van compressietherapeuten
(Maak in het veld ‘Regeling’  de keuze TEK)

Voor meer informatie over lymfoedeem:
landelijk patiëntennetwerk NLNet